Aciz Sağlık

İdrar retansiyonu, mesane dolu olmasına rağmen idrarı dışarı atamamaktır. İdrar retansiyonu, akut ve kronik idrar retansiyonu, komplet ve inkomplet idrar retansiyonu olarak toplamda dört temel gruba ayrılır. Acil tedavi gerektirir. Acil servislerde çalışan her hekim doğru teşhisi koyabilmeli, uygun tedavi ve yönlendirmeleri gerçekleştirebilmelidir. İdrar retansiyonuna nörolojik patolojiler, mesane boynu darlığı, mesane kanseri, mesanede taş ya da pıhtı birikmesi, benign prostat hiperplazisi, prostat kanseri, uretra darlığı, uretra taşları ve tümörleri, bazı ilaçlar, pelvis organlarının hastalıkları ve benzeri nedenler sebep olabilir. Acil tedavide sonda ya da suprapubik kateterle mesane boşaltılmalı ardından sebep ortaya konulduktan sonra asıl tedavi uygulanmalıdır.

Ameliyatın ardından gelen dönemde, ilk 12 saat içinde hastalar idrar çıkarırlar. Erkeklerde idrar retansiyonuna daha sık rastlanır. Perianal, rektal ve pelvik ameliyatlardan ve spinal anesteziden sonra sıklıkla idrar retansiyonu görülür. Keza, abdominoperineal rezeksiyonlardan sonra pelvik pleksus travmatize olduğundan mesaneye sonda yerleştirilir ve 7-10 gün tutulduktan sonra mesane jimnastiği yapılarak çıkarılır. Mesane 500 ml idrarla dolduğu zaman idrarı çıkaramaz ve boşalamaz. İdrar yapma zorluğu sıkılgan kişilerde, yaşlı prostat hipertrofili ve yatalak hastalarda sık rastlanır.

Ameliyattan 12 saat sonra idrar yapmamış hastalara mesane sondası takılır. Mümkün olan en küçük sonda tercih edilir. İki kezden fazla idrar retansiyonu gelişen hastalara Foley sondası yerleştirilir ve en az 2 ile 7 gün yerinde tutulur. Uretral yoldan sonda takılamayan hastalara suprapubik sistofiks kateter uygulanır.

Üriner enfeksiyonda ise idrar yolunun önceden kontaminasyonu, üriner retansiyon ve aletlerle yapılan işlemler üriner sistem enfeksiyonu için risk meydana getirirler. Genellikle idrar sondası çıkarıldıktan 2 gün sonra dizüri ile ateş oluşur. Piyelonefritte, yüksek ateş ve lomber bölgeye vuran ağrı ile subileus belirtileri görülür. Tanı idrar tahlili ve kültür ile gerçekleştirilir.

Cerrahi müdahaleden önce üriner sistem kontaminasyonun önüne geçilmesi, enfeksiyon mevcut ise tedavi edilmesi, idrar retansiyonunun ortadan kaldırılması ve steril şartlara dikkat edilerek sonda yerleştirilmesi ile profilaksi sağlanır. Rezidüel, idrar kalmasının önüne geçilmesi, uygun antibiyotik verilmesi ve hastanın aldığı sıvının çoğaltılması ile tedavisi sağlanır.