Aciz Sağlık

Aylar öncesinden planlanmış yaz tatili veya evlilik tarihleri, adet dönemine denk gelen kadınlar için sorun yaratabiliyor. Böyle durumlarda ise devreye adet geciktirici ilaçlar giriyor.

Özel günlerde sıkıntı yaratmaması için fizyolojik bir durum olan adet dönemini ilaçlarla ertelemenin mümkün olduğunu belirten Kadın Sağlığı ve Doğum Uzmanı Sadiye Eren, adet geciktirici ilaçların nasıl kullanılması gerektiği hakkında bilgi verdi ve konuyla ilgili sık sorulan soruları yanıtladı:

Adet geciktirici ilaçların asıl kullanım amacı nedir ve nasıl kullanılmalıdır?
Asıl kullanım amacı, beklenen adetin ötelenmesidir. Kadınlarda her ay yumurta olgunlaşırken östrojen, olgunlaştıktan sonra da progesteron üretilir. Kadın vücudunun gebeliğe hazırlık safhasındaki bu hormonlar sayesinde oluşan yumurtalar çatlar. Eğer döllenme olmazsa iki hormon birden azalmaya başladığı için buna bağlı bir adet süreci oluşur. Her kadının her ay yaşadığı adet döngüsünün sistemi bu şekilde işlemektedir. Dışarıdan müdahale ederek, östrojen ve progesteronun azalması engellenirse, adet döngüsü sonraya ertelenebilir. Bu erteleme işlemi çok uzun süreli değil, en fazla 10 güne kadar uygulanmalıdır. Daha fazla yapılırsa bazı yan etkiler görülebilir.

Adet döngüsü 10 günden fazla ertelenirse ne gibi yan etkiler oluşur?
Göğüslerde şişmeyle birlikte, vücutta ödem hissi oluşur. Adet gününde uzama veya kanama artışı olabilir. Bunlar dışında çok belirgin yan etkileri görülmemektedir.

Bu tür ilaçlar nasıl kullanılmalı?
Beklenen adet döneminden 2 gün önce kullanılmaya başlanabilir. Bu ilaçların değişik formları bulunmakla birlikte, bazısı günde 2 tane, bazısı günde 3 tane alınmaktadır. Kullanım süresini de en fazla 10 güne kadar veriyoruz. Eğer daha uzun süre verilmesi gerekirse doktor kontrolü altında alınmalıdır.

İlacı aldıktan sonra vücutta nasıl bir değişim olur?
Çok fazla bir değişim olmaz. Göğüslerde hafif dolgunluk (adet dönemi öncesinde hissedilen dolgunluk gibi), vücutta bir gerginlik hissi, bu ilaçların etkisiyle biraz daha fazla olabilir. Ama herkeste olacak diye de bir kural yoktur.

İlacın etkisini gösterdiği nasıl anlaşılır?
Kanama olmaması, ilacın etkisini gösterdiği anlamına gelir. Kanama varsa ilaç etkisini göstermedi demektir.

İlacı kullandıktan sonra cinsel ilişkiye girilirse hamile kalınır mı?
İlaç sadece adet geciktirici bir içeriğe sahiptir, tek başına hamileliği engelleme özelliği yoktur. Eğer adet geciktirici ilaçla birlikte doğum kontrol hapı kullanılıyorsa koruma sağlanabilir.

Adet dönemini ertelemenin vücuda bir zararı olur mu?
Çok sık yapılmadıkça bir zararı olmaz. Ancak ne de olsa vücudun doğal döngüsünü engellediği için sık kullanılmamasını öneriyoruz.

1 sene içinde kaç defa kullanılabilir?
Süre anlamında literatürde bir kısıtlama bulunmamaktadır. Ancak çok sık kullanılmasını önermiyoruz. Örneğin senede 2 defa, çok mecbur kalınırsa belki 3 defa kullanılabilir. Doğal döngüyü bozmamak adına mümkün olduğu kadar az kullanmalıdır.

İlaç sonraki adet döngüsünü nasıl etkiler?
İlaç kullanımı sonrasında ilk kanamanın gerçekleşmesiyle birlikte vücut yeni bir döngü belirliyor ve o şekilde devam ediyor.

Dikkat edilmesi gereken konular neler?
Bazı hastalarımızda ilaç kullanımından önce ultrasonla rahim içini ölçmemiz gerekebilir. Rahim içi yapısına göre östrojen veya progestoron içeriğini değerlendiririz. Genellikle bu tür adet geciktirici ilaçlar yalnızca progestin içerirler ama her progestinin hafif östrojenik aktivitesi de vardır. Daha çok östrojenik aktivitesi fazla olanları tercih ediyoruz. Ancak kişinin rahim içi, yani endometrium dediğimiz dokunun kalınlığı ve yapısı kullanacağımız ilaç için yol gösterici olmaktadır.