Aciz Sağlık

Tanım: Vulva ve vajenin sık rastlanan infeksiyonları olup bir kısmı normal vajen florasında bulunan mikroorganizmaların çoğalması sonucunda bir kısmı ise cinsel temasla bulaşan infeksiyöz ajanlarla meydana gelir.

Etiyoloji: İnfeksiyöz vajenitler başta mayalar (Candida albicans) , bakteriler ve protozoonlar (Trichomonas vaginalis) olmak üzere viruslar, klamidyalar, mikoplazmalar gibi çok çeşitli mikroorganizmalar tarafından oluşturulabilir. Bakteriyel vajinoz Gardnerella vaginalis ve anaerobik bakterilerin sinerjik infeksiyonudur. Hem G.vaginalis hem de anaerobik bakteriler normal vajen florasında bulunmakla birlikte, vajinozda sayıları daha fazladır. Stafilokoklar, enterik basiller ve fusospiroketler vajinozların diğer bakteriyel nedenleridir. Entomoeba histolytica, Enterobius vermicularis, ektoparazitler, Herpes simplex virus, Human papilloma virus ve Mollusgum contagiosum sık olmayan vajenit etkenleri arasındadır.

Klinik belirti ve bulgular: En önemli bulgusu vajinal akıntının artmasıdır. Akıntı fizyolojik akıntıdan farklıdır. Akıntı ile beraber sıklıkla kaşıntı şikayeti de bulunmaktadır. Akıntının menstrasyon ile artış göstermesi trikomonal vajeniti düşündürür. Vajinal kandidiyazisde semptomlar genellikle mensturasyondan önce başlamakta, bakteriyel vajinozda ise semptomların menstürasyon ile ilişkisi bulunmamaktadır.

Klasik olarak T.vaginalis akıntısı yapışkan, sarı-yeşil renkte ve pis kokuludur. Kandida infeksiyonun akıntısı, beyaz gri renkte homojen ve yapışkandır, süt kesiğine benzetilir, Bakteriyel vajinozda ise akıntı beyaz gri renkte ince ve pis kokuludur. Ancak karışık infeksiyonlar sık olabildiğinden akıntının özellikleri karmaşık olabilir..Vulva ve perianal bölge duyarlı reseptörlerle kaplı olduğundan ağrı, kaşıntı ve batma şikayetleri yoğun olabilir.Dizüri ve ağrılı koitus sıktır. İnfeksiyon vajenin yüzeyel tabakalarını içerdiği için ateş gibi sistemik semptomlar yoktur.

Tanı:

İyi alınmış öykü ve fizik muayene bulguları ile tanı zor değildir. Muayeneden en az 72 saat önce hasta duş yapmamış olmalıdır. Labia va vajinal mukoza kırmızı ve ödemlidir. Bir pipetle vajinal akıntı alınmalı ve Ph’sına bakılmalıdır.Trikomonal vajenit ve bakteriyel vajinozda Ph 4.5’un üzerindedir. Vajinal kandidiyazisde Ph normaldir. Diğer bir damla akıntı lam üzerine konmalı ve bir damla %10 KOH ilave edilmelidir. Balıksı kokunun olması aminlerin varlığına işaret edip bakteriyel vajinoz daha az oranda da trikomonas düşünülmelidir. İkinci bir lam üzerine alınan akıntı örneği bir damla %9 NaCl ile karıştırılmalı ve lamel ile üzeri örtülerek mikroskop altında incelenmelidir. Gram boyalı preparat incelemesi bakteriyel morfolojinin ayırd edilmesi açısında yapılabilir. Ancak tanı için gerekliliği yoktur. Bakteriyel vajinozda üzerinde ince kokobasiller olan epitelyal hücrelere ‘Clue cells’ adı verilir. Bu hücreler hem direkt yaymada hem de gram boyasında saptanabilir. Rutin vajinal kültür, vajenit etkenlerinin çoğu normal florada da bulunduğu için yararsızdır.

Tedavi:

Etkene yönelik özgül tedavi, ağrı ve ödemi azaltmaya yönelik lokal tedaviler, iyi kişisel hijyen ve cinsel partnerlerin tedavisi temel prensiplerdir.
Trikomonal vajenit tedavisi; Metranidazol 3x250 mg/gün, veya 1x30mg/kg/gün 7 gün süreyle kullanılır. Birlikte intravajinal metranidazol kullanımı (500mg/tablet/gün) klinik yanıtı hızlandırır.

Reinfeksiyonu engellemek için cinsel partner de 2gram / tek doz oral metranidazol ile tedavi edilmelidir.

Bakteriyel vajinozda da metranidazol yanıtı %80-90 arasındadır. 15mg/kg/gün 7 gün süreyle kullanılmalıdır. Rekürrens görülen kadınlarda cinsel partnerler de tedavi edilmelidir. Bakteriyel vajinozda alternatif tedavi olarak, klindamisin 2x300mg/gün oral 7 gün en iyi seçenektir.

Vajinal kandidiyazis tedavisinde en etkin tedavi intra vajinal krem ya da supozituvar olarak imidazolün (mikanazol, klotrimazol, butokanozol, tiokanozol vb) veya triazollerin (terkonazol) bir hafta süreyle kullanılmasıdır. Vajinal kullanımı olan tek poliyen antifungal ajan nistatindir, ama etkisi imidazollere oranla azdır.Ondört gün süreyle 100000 ünitelik tabletler intravajinal kullanılmaktadır. Borik asit kapsüllerinin (600mg) günde bir kez 14 gün intravajinal kullanımı etkin olmakla birlikte gebelikte kullanılmamalıdır. Cinsel partnerlere de topikal tedavi uygulanmalıdır. Oral yoldan kullanılan tek doz 150 mg. flukonazolün etkinliği gösterilmiş olup tek doz veya 3 gün süreyle oral itrakonazol kullanımı da önerilmektedir. Bazı kadınlarda defalarca tedavi verilmesine rağmen vajinal kandidiazis persistans gösterebilir. Bu hastalarda sistemik ketakonazol tedavisi (5-7 mg/kg/gün, 2x200mg/gün) denenmelidir. Ancak başarı oranı sınırlıdır.