Hormon Yerine Koyma Tedavisi
Menopoz dönemine ya da yaş dönümüne giren kadınlar, bu dönemde ortaya çıkan bazı sıkıntıları gidermek için hormon (östrojen gibi) kullanma konusunda sorular sorarlar. Bu yakınmalar arasında sıklıkla sıcak basması, gece terlemesi ve vajende kuruluk bulunmaktadır. Vücut östrojen üretir, ancak bu üretim menopoz sırasında yavaşlar. Östrojen tek başına (karşıtsız östrojen) ya da başka bir kadın hormonu olan progestinle birlikte alınabilir. Bu hormonlar aynı zamanda osteoporozun (kemiklerin incelmesi) ve olasılıkla kalp hastalığının önlenmesi amacıyla da kadınlara verilmektedir. Ancak son zamanlarda yapılan çalışmalar, hormon yerine koyma tedavisinin uzun dönemli etkileri hakkında kuşkuya yol açmıştır.
HORMON YERİNE KOYMA TEDAVİSİNİN UYGULANMASI HANGİ GEREKÇELERLE DÜŞÜNÜLÜR?
Kısa süreli (5 yıldan kısa) hormon kullanımı, kadınların menopoz belirtileriyle baş etmelerine yardımcı olur. Bu tedavi, sıcak basmalarını, gece terlemelerini hafifletebilir ve vajen bölgesindeki dokunun kuruması ve incelmesine bağlı yakınmalarda yardımcı olur. Duygudurum ve düşünce ile ilgili sorunlar da menopoz sırasında hormon yerine koyma tedavisine iyi yanıt verebilmektedir; bu etki uykunun düzelmesiyle ilişkili olabilir.
Hormon yerine koyma tedavisi osteoporoza karşı etkili olabilir. Doktorunuz, osteoporozun kontrolü için bir kemik yoğunluğu testi yaptırmanızı önerebilir. Düzenli egzersiz, yeterli kalsiyum alımı ve sigara içilmemesi de osteoporozun önlenmesinde önem taşır. Hormonlar, eğer başlamışsa, osteoporozun tedavisinde etkili olmayabilir. Bu durumda doktorunuz tedaviye yönelik başka ilaçlar tavsiye edebilir.
HORMON YERiNE KOYMA TEDAVİSİNİN RİSKLERİ
Hormonların kısa süreli kullanımları bile kanda pıhtı oluşması (özellikle sigara içen kadınlarda) ve kolesistit (safrakesesi iltihabı) gibi risklerle ilişkilidir. Yakın zamanlarda yapılan çalışmalar, östrojen ve progestinle ikili hormon tedavisinin kalp krizi ya da inme riskinde hafif bir artışa yol açtığını göstermektedir.
Hekimlerin, menopoz çağının başlangıcındaki kadınlara hormon yazmalarının bir nedeni, kalp hastalığı ve inmenin önlenmesiydi. Ancak son çalışmalar hormonların kadınlarda kalp hastalığı, kalp krizi ya da inmeye karşı koruyucu olmadığını göstermektedir. Sigara içme, fazla kilo, diyabet ve yüksek kolesterol düzeyleri gibi diğer risk etmenlerinin düzeltilmesi, kalp hastalığı, kalp krizi ya da inmeye karşı hormon tedavisinden daha etkilidir.
Uzun süreli (5 yıldan uzun) hormon yerine koyma tedavisi, meme kanseri riskinde artışla ilişkilidir. Bu, özellikle daha önce geçirilmiş meme kanseri öyküsü, ailede meme kanseri öyküsü ya da ileri yaş gibi meme kanserine ilişkin başka risk etmenlerinin bulunduğu kadınlarda önemli olabilir.
Tek başına östrojen kullanan kadınlarda uterusun (rahim) iç tabakası kalmlaşabilir ve rahim kanseri riski artabilir. Rahmi alınmamış kadınlara (histerektomi geçirmemiş) doktorlar, tek başına östrojene bağlı riski önlemek için, hormon tedavisi uygulandığında östrojen ve progestinin birlikte kullanılmasını önerirler.
DOKTORUNUZLA KONUŞUN
Menopoz belirtileriyle ilgili yakınmalarınız varsa, hormon yerine koyma tedavisi hakkında doktorunuzla konuşun. Böylece yaşamınızın bu aşamasında sizin için hormon tedavisinin bireysel risklerini ve yararlarını tartışabilirsiniz. Düşündüğünüz herhangi bir başka tedavi şekliyle ilgili doktorunuza soru sormaktan çekinmeyin. Bu seçenekler size yarar sağlayabilir, ancak kullanmakta olduğunuz başka ilaçlarla etkileşim olasılığı vardır.
HORMON YERİNE KOYMA TEDAVİSİNİN UYGULANMASI HANGİ GEREKÇELERLE DÜŞÜNÜLÜR?
Kısa süreli (5 yıldan kısa) hormon kullanımı, kadınların menopoz belirtileriyle baş etmelerine yardımcı olur. Bu tedavi, sıcak basmalarını, gece terlemelerini hafifletebilir ve vajen bölgesindeki dokunun kuruması ve incelmesine bağlı yakınmalarda yardımcı olur. Duygudurum ve düşünce ile ilgili sorunlar da menopoz sırasında hormon yerine koyma tedavisine iyi yanıt verebilmektedir; bu etki uykunun düzelmesiyle ilişkili olabilir.
Hormon yerine koyma tedavisi osteoporoza karşı etkili olabilir. Doktorunuz, osteoporozun kontrolü için bir kemik yoğunluğu testi yaptırmanızı önerebilir. Düzenli egzersiz, yeterli kalsiyum alımı ve sigara içilmemesi de osteoporozun önlenmesinde önem taşır. Hormonlar, eğer başlamışsa, osteoporozun tedavisinde etkili olmayabilir. Bu durumda doktorunuz tedaviye yönelik başka ilaçlar tavsiye edebilir.
HORMON YERiNE KOYMA TEDAVİSİNİN RİSKLERİ
Hormonların kısa süreli kullanımları bile kanda pıhtı oluşması (özellikle sigara içen kadınlarda) ve kolesistit (safrakesesi iltihabı) gibi risklerle ilişkilidir. Yakın zamanlarda yapılan çalışmalar, östrojen ve progestinle ikili hormon tedavisinin kalp krizi ya da inme riskinde hafif bir artışa yol açtığını göstermektedir.
Hekimlerin, menopoz çağının başlangıcındaki kadınlara hormon yazmalarının bir nedeni, kalp hastalığı ve inmenin önlenmesiydi. Ancak son çalışmalar hormonların kadınlarda kalp hastalığı, kalp krizi ya da inmeye karşı koruyucu olmadığını göstermektedir. Sigara içme, fazla kilo, diyabet ve yüksek kolesterol düzeyleri gibi diğer risk etmenlerinin düzeltilmesi, kalp hastalığı, kalp krizi ya da inmeye karşı hormon tedavisinden daha etkilidir.
Uzun süreli (5 yıldan uzun) hormon yerine koyma tedavisi, meme kanseri riskinde artışla ilişkilidir. Bu, özellikle daha önce geçirilmiş meme kanseri öyküsü, ailede meme kanseri öyküsü ya da ileri yaş gibi meme kanserine ilişkin başka risk etmenlerinin bulunduğu kadınlarda önemli olabilir.
Tek başına östrojen kullanan kadınlarda uterusun (rahim) iç tabakası kalmlaşabilir ve rahim kanseri riski artabilir. Rahmi alınmamış kadınlara (histerektomi geçirmemiş) doktorlar, tek başına östrojene bağlı riski önlemek için, hormon tedavisi uygulandığında östrojen ve progestinin birlikte kullanılmasını önerirler.
DOKTORUNUZLA KONUŞUN
Menopoz belirtileriyle ilgili yakınmalarınız varsa, hormon yerine koyma tedavisi hakkında doktorunuzla konuşun. Böylece yaşamınızın bu aşamasında sizin için hormon tedavisinin bireysel risklerini ve yararlarını tartışabilirsiniz. Düşündüğünüz herhangi bir başka tedavi şekliyle ilgili doktorunuza soru sormaktan çekinmeyin. Bu seçenekler size yarar sağlayabilir, ancak kullanmakta olduğunuz başka ilaçlarla etkileşim olasılığı vardır.